پیدایش فرش  اروپایی به زمان پادشاهی هنری چهارم در فرانسه باز می گردد. هنری چهارم زمانی که متوجه از بین رفتن خزانه ملی به سبب خرید فرش های شرقی شد تصمیم گرفت خود کارخانه‌ای اروپایی را تاسیس کند و در آن بافت فرش را توسعه دهد.

تاریخچه فرش های اروپایی

اروپاییان در ابتدا شروع به کپی کردن از فرش های ایرانی کردند و سپس به سبکی متمایز  دست یافتند. این فرش ها در آغاز برای تزیین کاخ های سلطنتی و یا پیشکشی به دیپلمات ها و مقامات دولتی عالی رتبه به کار می رفت.

کارخانه فرش ساوونری ابتدا یک کارخانه صابون سازی بود و بعدها به صورت نیمه کاره و متروک رها شد. کمی بعد کارگاه ساوونری جایی برای نگهداری از از کودکان بی سرپرست شد و در نهایت با پیشنهاد پیر دوپون به کارگاه صنایع دستی و فرش بافی تبدیل شد. تولید فرش فرانسوی در انگلستان، اسپانیا و ایرلند رواج داشته است و با الهام گرفتن از فرش های ترکیه ای و گره های متقارن بافته می شدند.

مشخصات فرش های اروپایی

الگوی این فرش از ساختمان های کلاسیک رومی الهام می‌گرفت. در این نمونه از فرش ها گل های متراکم و تاک های برگدار و مدالهای قابدار به چشم می خورد. استفاده از رنگ های آبی عمیق سیاه و قهوه ای که عموماً زمینه خامه‌ای داشتند. در نهایت فرش های زیبای اروپایی و به صورت سه بعدی به وجود آمدند که امکان تکثیر نداشتند زیرا سابق بر آن فرش های فارسی با الگو های دو بعدی بافته می شدند. فرش های اروپایی اغلب با گل، گلدان ها و یا سبدها تزیین می شدند، اما نقشوش معماری و نظامی هم در آن ها دیده می شد.

در این آثار رنگ ها و سایه های رنگی طوری ایجاد شدند که بتوانند عمق را در فرش ها به تصویر بکشد این فرش ها فرش های ساوونری نام گرفتند. از جنس پشم بودند و از ابریشم در برجسته کردن مرزها و جزئیات استفاده می‌کردند.

نقش فرش های اروپایی

طرح فرش های اروپایی بیشتر دارای ترنج های بیضی شکل هستند و موتیف اصلی در این فرش ها گل فرنگ و برگ فرنگ است. این گل فرنگ ها  به صورت طبیعی و با سایه روشن هایی در فرش جلوه گر شدند. در نمونه فرش های ایرانی فرش های  گوبلن کرمان تاثیر گرفته از فرش فرانسه یا همان فرش های اروپایی هستند.

تقلید ایرانیان از فرش های فرانسوی

اوج تاثیرپذیری قالی بافی کرمان از فرش های فرانسوی زمانی اتفاق افتاد که آمریکا در سال ۱۳۲۸  تقاضایی مبنی بر استفاده از نقوش گل فرنگ فرانسه کرد. ساختار و عناصر فرش این دوره تحت تأثیر فرش‌های آبوسون و سابونری قرار گرفت. فرش های آبوسون نیز از معروف ترین انواع فرشهای دستبافت اروپایی استکه در قرن هفدهم میلادی در شهر آبوسون به وجود آمدند.

پرسپکتیو در فرش های فرانسوی

تکنیکی با توجه به عمق و پرسپکتیو که هرگز توسط قالی بافان شرقی کپی نشد در طراحی این فرش ها از رنگ آبی درباری و کرم استفاده می‌شد و به دلیل ظرافت و زیبایی و رنگ به کار رفته مجلل به حساب می آمد. در حال حاضر هیچ تولیدی در فرانسه وجود ندارد و مجموعا ۱۰۵ فرش بافته شده از این دست وجود دارد که در موزه لوور فرانسه نگهداری می شوند.

کپی از فرش های ابوسون و سابونری

سبک های سابوونری و آبوسون در کشورهایی نظیر هند، چین و پاکستان کپی می شود.