فرش عتیقه به چه فرش هایی گفته می شود؟

در ابتدا باید بدانیم که فرش عتیقه به چه فرشی گفته می شود ؟ به کلیه فرش های قدیمی که قدمت بیش از ۷۰ سال دارند فرش عتیقه یا آنتیک گفته می‌شود. به طور کلی فرش در ایران محصولی است که به صورت صادراتی و جهانی می باشد به همین دلیل است که در نقاط مختلف جهان افراد زیادی به دنبال فرش های ایرانی و با قدمت بیش از ۱۰۰ سال هستند. فرش های بالای هفتاد سال را فرش آنتیک می گویند و به فرش های ۴۰ تا ۷۰ سال نیمه عتیقه می گویند و کمتر از این قدمت با نام فرش کهنه شناخته می شوند.

قدیمی ترین فرش عتیقه

از قدیمی ترین فرش های جهان فرش پازیریک می باشد که قدمت آن به ۵۰۰ سال قبل از میلاد باز می گردد و در موزه آرمیتاژ در کشور روسیه نگهداری می شود . این فرش زیبا توسط باستان شناسی به نام رودنکو در گورستانهای فرماندهان قدیمی کشف شد و با تحقیق روی آن این موضوع به دست آمد که از این فرش به عنوان زین اسب استفاده می شده است. و دلیل منتسب بودن این فرش به کشور ایران این است که بر روی این فرش نشانه هایی از نشانه های هخامنشی مانند بعضی تصاویری که در تخت جمشید استفاده شده است وجود دارد . فرش آنتیک دیگری که به آن اشاره می شود فرش اردبیل بوده که در موزه ویکتوریا و آلبرت لندن نگهداری می شود که یکی از پر ارزش ترین فرش های قدیمی ایرانی است که قیمتی برای این فرش خاص نمی توان در نظر گرفت. شاید این سوال پرسیده  شود که یک فرش برچه اساسی فرش عتیقه شمرده می شود؟

تشخیص فرش عتیقه

فرشی در دسته بندی فرش های عتیقه قرار می گیرد که علاوه بر عمر بالا، ویژگی‌های دیگری چون طرح ، تکنیک بافت قالی، مواد تشکیل دهنده خوب و اصالت فرهنگی در آن در نظر گرفته شده باشد. در خرید فرش عتیقه باید به اصالت فرش ها توجه بفرمایید معمولاً طرح‌های فرش قدیمی عتیقه دارای طرح های ساده اولیه و مربوط به اقوام و فرهنگ خاصی هستند. جنس الیاف فرش عتیقه از پشم یا ابریشم طبیعی بافته شده است . تنوع رنگی در فرش های عتیقه کم می باشد و این در حالی است که فرش های امروزی تنوع بیشتری را در رنگ دارا هستند. در فرش های عتیقه و به طور معمول از گره های ترکی استفاده شده است و این فرش ها دارای ظرافت خاصی هستند، پرزهای فرش های عتیقه معمولاً ضخیم، بادوام، درخشان و انعطاف پذیر هستند. و این نکته را باید بدانیم که پرز دادن بیش از حد یک فرش نشان از معمولی بودن آن محصول دارد.

اصالت فرش های آنتیک

برای خرید یک فرش عتیقه باید توجه به اصالت فرهنگی آن فرش نمود به طوری که باید بدانیم این محصول متعلق به کدام ناحیه یا منطقه و یا متعلق به کدام قوم است. فرش های عتیقه دارای فرهنگ و اصالت زیادی هستند و قیمت این فرش ها بسیار بالاتر از فرش های دیگر است. به هنگام خرید فرش های آنتیک باید به این نکته توجه کرد که این کالا در اتاق پهن شدند و یا روی دیوار نصب گردیده اند. در فرش های آنتیک از رنگ های مصنوعی استفاده نشده است ولی در فرش‌های دیگر  از رنگهای مصنوعی و متنوعی استفاده شده است. تبدیل پشم به نخ قابل استفاده برای فرش ها باید به صورت طبیعی بوده و بدون  استفاده از دستگاه درست شده باشد. فرش آنتیک باید سالم باشد و این یعنی عاری از هرگونه دورنگی و پوکی و توخالی بودن باشد که این نشانه ها ، نشان از نامرغوب بودن آن دارد.

شاید مهم ترین نکته و سوال در مورد خرید فرش مرغوب و آنتیک این است که آیا قابلیت استفاده را دارد؟ یا از خودتان بپرسید یعنی یک فرش با این ارزش بالای معنوی را بخریم و روی آن راه برویم ؟ اگر این فرش به راستی تمام نکات یک فرش عتیقه را داشته باشد که چه از لحاظ جنس استفاده شده در بافت فرش و چه از لحاظ رنگ استفاده شده در آن آن می توان گفت بسیار دوام خواهد آورد. به طور کلی فرش های دستبافت ایرانی به این صورت هستن که هر چه بیشتر پا خورده می شوند، زیباتر می شوند.

بید و آفات فرش عتیقه

بید یکی از دشمنان اصلی فرش دستبافت می باشد. لارو بید یکی از بیدهایی است که اثر مخرب بالایی را در میان هم نوعان خود برای فرش های آنتیک و دارد. باید کلیه فرش های عتیقه ای در محلی قرار گیرند که عاری از هر گونه بید باشد. این کالاهای گران قدر و با ارزش باید در بازه های زمانی مناسب و معین بید زدایی و شسته شوند. برای این فرش ها می توان از پارچه های ضد بید استفاده کرد. استفاده مواد شوینده برای فرش های آنتیک به کلی ممنوع است چون اگر به روش صحیح از آن استفاده نکنید. سبب آسیب دیدن این محصول گران بها خواهید شد. برای پیشگیری از بید زدگی این فرش ها را می توان با روش مطمئن و زمان بر ضد بید کرد.

بید زدایی از فرش های آنتیک

با هوادهی فرش های آنتیک در فضای باز و زیر نور خورشید فرش ها کنترل و بررسی می شوند، تخم بیدها که مشخص شد با استفاده از روش کز دادن عاری از هر گونه بید می شود. نتیجه کلی که از این مقاله می گیریم این است که توجه به فرش های قدیمی، توجه به اصالت و فرهنگ این مرز و بوم است، شناخت این فرش ها کاری بس دشوار و انتخاب فاخر ترین هاست.